صنایع دستی ایران : برک بافی
بشرویه از نظر تاریخی، قدمت بسیار زیادی دارد. ناصرخسرو در قرن پنجم هنگام سفر از طبس به تون...
از حوالی بشرویه عبور کرده و به توصیف روستای رقه در سه فرسنگی بشرویه پرداخته است او می‌گوید : «چون از طبس دوازده فرسنگ بیامدیم قصبه‌ای بود که آن را رقه می‌گویند ، آبهای روان داشت و زرع و باغ و درخت و بارو و مسجد و آدینه و دیهها و مزارع تمام دارد . نهم ربیع‌الاخر از رقه برفتیم و دوازدهم ماه به شهر تون رسیدیم میان رقه و تون بیست فرسنگ است.»
ظاهراً بشرویه در این زمان شهرت و موقعیت رقه و طبس را نداشته و آبادی کوچکی بیش نبوده است و چون آن حدود مرتع اغنام بوده شترداران چند حوض برای آب دادن احشام ساخته بودند که به بیابان گله حوض معروف شده بود. بعداً چون زمین آنجا را قابل الزراعه تشخیص دادند از سمت رقه آب رود معروف به علی سالار گرفته به طرف بشرویه میل دادند و زراعت کردند و کم‌کم موجب تشویق آنها به اقامت در آن منطقه گردید و جمعیت آنجا زیاد شد.
اطلاعات تاریخی در رابطه با بشرویه در کتابها و سفرنامه‌ها تا قرن هشتم ذکر نشده است و ظاهراً تیمورلنگ طبق نظر مارسل بریون از این منطقه عبور کرده است . در کتاب منم تیمور جهانگشا چنین آمده است :«در بهار 778 هـ .ق قصد کردم جهان را مسخر کنم و تسخیر جهان را از خراسان شروع نمایم قصدم از خراسان دیدن سبزوار و بشرویه بود نسبت به بشرویه توجه نداشتم مگر به مناسبت اینکه می‌گفتند تمام سکنه‌ی آن دانشمند هستند و در آن شهر کسی نیست که از علم برخوردار نباشد ولی با اینکه همه دانشمند هستند برای تأمین معاش خود زحمت می‌کشند و...» در این توصیف پنج‌صفحه‌ای که از مردم بشرویه داشته به خلق و خوی مردم و برخی آداب و شیوه‌های قومی آنان و آثار منطقه اشاراتی کرده است از جمله : ساختن پارچه برک ، وجود کارگاههای نساجی ، دینداری و اهتمام مردم به فراگیری قرآن ، استفاده از نوعی روغن به نام منداب برای سوخت چراغها ، استفاده از کلمه عدل به جای ترازو و. . . مواردی است که معمرین شهر آن را تأیید می‌کنند .
در سال 1293 هـ . ق نیز میرزا خانلرخان اعتصام الملک نایب اول وزارت امور خارجه در عهد ناصرالدین شاه از این منطقه عبور کرده و در توصیف بشرویه چنین گفته است : « بشرویه قصبه‌ای است معمور ، اهلش همه مشغول برک بافی هستند ، هیچ فقیر ندارد ، زراعت چندانی ندارد ، آبشان منحصر به یک نهر قنات است. . . به قدر سه هزار خانوار سکنه دارد و قلعه و باره و برج و ارگ دارد.»
به نوشتة برخی منابع ، مارکوپولو در سفر خود، از کرمان ، کوه بنان ، بهاباد ، طبس و بشرویه گذر کرده است (مستوفی ، ص181) در سال1292، در دوره حکومت ناصرالدین شاه ، بشرویه هشتصد خانه و چهار دروازه داشت و در گوشه شمال غربی آن «ارگ » واقع شده بود (مک گریگور، ج 1، ص 134ـ135). در آن دوره ، در بشرویه پارچه پشمی و معروف بَرَک * بافته میشد (اعتمادالسلطنه ، ج 1، ص 816 ؛ مک گریگور، ج 1، ص 135).
کلنل «سی‌ام‌مک گِرگُر» افسر ارتش انگلیس سیاح دیگری است که در حدود 130 سال پیش، از این منطقه عبور کرده و شرح جامعی البته از دید یک نظامی و برای اهداف نظامی‌گری دولت انگلیس در ایران داده است و می‌گوید : « بشرویه در حقیقت روستای بزرگی است که در دل جلگه‌ای واقع شده و زمینهای زراعتی اطراف آن بیش از هر جای دیگری است که از شیراز تا به این جا دیده‌ام شاید این زمینها تا شعاع سه مایلی از جوی آبی آبیاری می‌شود که از کوههای اطراف غرب سرچشمه می‌گیرد دیواری دور شهر را گرفته . . . و محدوده‌ای به وسعت 500 × 400 یارد را در برگرفته که ضلع بزرگ آن به طرف شمال می‌باشد ، چهار دروازه دارد هر یک در یک جانب آن و در گوشه شمال غربی «ارگ» یا قلعه واقع شده است . . . آب بشرویه خوب است و انواع آذوقه مورد نیاز در آن یافته می‌شود. . .» او در این توصیف به صنعت اصلی مردم بشرویه برک بافی و جاجیم بافی اشاره کرده و از برجهایی که در بشرویه به منظور پناهگاه ساخته شده و هم اکنون نیز موجود می‌باشد یاد کرده است .
پس از گذشت بیست سال از عبور افسر انگلیسی از این منطقه، ایرانگرد دیگری به نام معصوم علیشاه در سال 1316 از این جا عبور کرد و جریان سفر خود را در کتاب طرائق‌الحقایق نگاشته است . او در این سفر به آثار تاریخی همچون کال شور ، حوض‌انبار میان ده ، مسجد جامع اشاره کرده و می‌نویسد «اول ظهر وارد بشرویه شدیم ... به قدر دو هزار باب خانه در اوست اگر چه از تون کوچکتر است ولی مردمانش با ثروت و به تربیت نزدیک‌ترند . برک بشرویه معروف و تجارت اینجاست.» بعد، از مسجد و امام مسجد آن وآقا شیخ علی، پدر فروزانفر یاد می‌کند و به توصیف مراسم عزاداری و تعزیه که مردم در ایام محرم برپا می‌کنند پرداخته و جزئیات آن را شرح داده است .
عمده ترین محصول صادراتی بشرویه زعفران و پنبه و دانه های روغنی است . قالیچه بافی از صنایع دستی این شهر است . در قدیم ، بشرویه در مسیر یکی از جاده های اصلی یزد ـ مشهد قرار داشت و رباطِ خوش آب ، در 51 کیلومتری جنوب شرقی شهر بشرویه ، در مسیر یکی از جاده های یزد/خراسان واقع بود.
| Design By : Pichak |
